حقدار ساحلی, ملیحه, نظری, شهرام, نوروزی سید حسینی, رسول. (1403). تدوین چارچوب مفهومی عوامل مؤثر در توسعه حرفه‌ای معلمین تربیت‌بدنی با تأکید بر توانمندسازی روان‌شناختی. , 12(37), 39-64. doi: 10.22089/res.2025.16961.2532
ملیحه حقدار ساحلی; شهرام نظری; رسول نوروزی سید حسینی. "تدوین چارچوب مفهومی عوامل مؤثر در توسعه حرفه‌ای معلمین تربیت‌بدنی با تأکید بر توانمندسازی روان‌شناختی". , 12, 37, 1403, 39-64. doi: 10.22089/res.2025.16961.2532
حقدار ساحلی, ملیحه, نظری, شهرام, نوروزی سید حسینی, رسول. (1403). 'تدوین چارچوب مفهومی عوامل مؤثر در توسعه حرفه‌ای معلمین تربیت‌بدنی با تأکید بر توانمندسازی روان‌شناختی', , 12(37), pp. 39-64. doi: 10.22089/res.2025.16961.2532
حقدار ساحلی, ملیحه, نظری, شهرام, نوروزی سید حسینی, رسول. تدوین چارچوب مفهومی عوامل مؤثر در توسعه حرفه‌ای معلمین تربیت‌بدنی با تأکید بر توانمندسازی روان‌شناختی. , 1403; 12(37): 39-64. doi: 10.22089/res.2025.16961.2532

تدوین چارچوب مفهومی عوامل مؤثر در توسعه حرفه‌ای معلمین تربیت‌بدنی با تأکید بر توانمندسازی روان‌شناختی

پژوهش در ورزش تربیتی
دوره 12، شماره 37، بهمن 1403، صفحه 39-64    اصل مقاله (1.07 M)
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
شناسه دیجیتال (DOI): 10.22089/res.2025.16961.2532
نویسندگان
ملیحه حقدار ساحلی1؛ شهرام نظری* 2؛ رسول نوروزی سید حسینی3
1دانشجوی دکتری مدیریت ورزشی، دانشگاه غیرانتفاعی ایوانکی، سمنان، ایران
2استادیار آموزش تربیت‌بدنی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس شهید چمران، تهران، ایران
3دانشیار مدیریت ورزشی، گروه علوم ورزشی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
چکیده
هدف تحقیق حاضر، طراحی و تبیین مدلی مکانیسمی برای ارتقای توانمندسازی روان‌شناختی معلمان تربیت‌بدنی بود. این تحقیق با ماهیت اکتشافی، رویکرد کاربردی و روش کیفی انجام شد. جمع‌آوری داده‌های پژوهش از طریق روش نمونه‌گیری هدفمند و معیارمحور با متخصصان دارای تحصیلات دانشگاهی در حوزه‌های تربیت‌بدنی و علوم ورزشی و همچنین معلمان، متخصصان، کارشناسان و مدیران اجرایی حوزه آموزش تربیت‌بدنی مصاحبه‌هایی عمیق و نیمه‌ساختاریافته انجام شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها از روش تحلیل مضمونی استفاده شد. پس ‌از اینکه تمام داده‌ها کدگذاری شد، فرایند مرتب‌سازی و دسته‌بندی کدها شروع شد که طی آن 11 مضمون فرعی شناسایی ش که در قالب چهار مضمون اصلی دسته‌بندی شد. یکی از مضامین اصلی، ماهیت توانمندسازی روان‌شناختی معلمان تربیت‌بدنی است که شامل چهار مضمون فرعی خودکارآمدی، حس شایستگی، تأثیرگذاری، و معنی‌داری است. مضمون اصلی دیگر عوامل بنیادین توانمندساز معلمان تربیت‌بدنی است که دربرگیرنده دو مضمون خصیصه‌های معلم تربیت‌بدنی و خصیصه‌های سازمان است. مضمون اصلی بعدی، عوامل تسهیل‌کننده توانمندسازی است که شامل سه مضمون فرعی است: فضای توسعه حرفه‌ای، تخصیص منابع و تسهیلات، و امور اجرایی و مدیریت مدرسه. مضمون اصلی آخر، پیامدهای توانمندسازی روان‌شناختی معلمان تربیت‌بدنی است که دارای دو مضمون فرعی بهزیستی معلم تربیت‌بدنی و اثربخشی تدریس است. براساس یافته‌ها می‌توان نتیجه‌گیری کرد که ارتقای توانمندسازی روان‌شناختی معلمان تربیت‌بدنی نیازمند لحاظ کردن عوامل بنیادین، تسهیلگر و طی کردن فرایندهای گام‌به‌گام است. اگر هریک از این موارد به‌تنهایی لحاظ شود، توانمندسازی روان‌شناختی نمی‌تواند به‌طور مؤثری به توسعه حرفه‌ای معلمان تربیت‌بدنی منجر شود.
کلیدواژه‌ها
توانمندسازی، حس شایستگی، اثربخشی تدریس، بهزیستی، معلمان تربیت‌؛ بدنی
مراجع
  1. Aartun, I., Walseth, K., Standal, Ø. F., & Kirk, D. (2022). Pedagogies of embodiment in physical education–a literature review. Sport, Education and Society, 27(1), 1–13.
  2. Ahmadi, M., Nazari, S., & Bakhit, M. (2023) The mediating role of learning agility in personal development through psychological empowerment of physical Education teachers. QJOE, 39(2), 49-64
  3. AlkaderMashi, A. M. J. A. A. (2021). Executive attention and its relationship to psychological empowerment among faculty members in some Faculties of Physical Education and Sports Sciences. Modern Sport Journal, 20(1), 232-256.
  4. Bailey, R., Armour, K., Kirk, , Jess, M., Pickup, I., Sandford, R., & Education, B. P. (2009). The educational benefits claimed for physical education and school sport: an academic review. Research Papers in Education, 24(1), 1-27.
  5. Bessa, C., Hastie, P., Rosado, A., & Mesquita, I. (2021). Sport education and traditional teaching: Influence on students’ empowerment and self-confidence in high school physical education classes. Sustainability, 13(2), 578.
  6. Braga, L., Jones, E., Bulger, S., & Elliott, E. (2017). Empowering teachers to implement innovative content in physical education through continuous professional development. Teacher Development, 21(2), 288–306.
  7. Braun, V., & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101.
  8. Butera, F., Batruch, A., Autin, F., Mugny, G., Quiamzade, A., & Pulfrey, C. (2021). Teaching as social influence: Empowering teachers to become agents of social change. Social Issues and Policy Review, 15(1), 323–355.
  9. Chen, W., Zhu, W., Mason, S., Hammond-Bennett, A., & Colombo-Dougovito, A. (2016). Effectiveness of quality physical education in improving students' manipulative skill competency. Journal of Sport and Health Science, 5(2), 231-238.‏
  10. Feiz, D., Dehghani Soltani, M., Farsizadeh, H., & Ghollamzadeh, R. (2017). Assessing the effect of knowledge sharing on Employees' psychological empowerment by clarifying mediating role of organizational memory and learning collaborative electronic in national library and archives of I.R of Iran. Iranian Journal of Information Processing and Management, 32(3), 731-760. (Persian)
  11. George, E., & Zakkariya, K. A. (2018). Psychological empowerment and job satisfaction in the banking sector. Cham: Springer.
  12. Gilliland, H. (2015). The role of the principal in creating a work environment conducive to the psychological empowerment of teachers. University of Johannesburg (South Africa).
  13. Girard, S., Desbiens, J. F., & Hogue, A. M. (2023). Effects of a training course on creation of an empowering motivational climate in physical education: A quasi-experimental study. Physical Education and Sport Pedagogy, 28(1), 56-75.
  14. Gonçalves, L. L., Parker, M., Luguetti, C., & Carbinatto, M. (2022). The facilitator’s role in supporting physical education teachers’ empowerment in a professional learning community. Sport, Education and Society, 27(3), 272–285.
  15. Goodarzi, S., Imanzadeh, M., Javid, M., & Amirhosseini, S. E. (2023). Investigating the relationship between professional ethics of physical education teachers and their work engagement with the mediator role of self-efficacy and psychological empowerment. Journal of School Psychology, 11(4), 92-105. (Persian)
  16. Ha, A. S., Wong, A. C., Sum, R. K., & Chan, D. W. (2008). Understanding teachers’ will and capacity to accomplish physical education curriculum reform: The implications for teacher development. Sport, Education and Society, 13(1), 77–95.
  17. Hilts, D., & Liu, (2023). School counselors’ perceived school climate, leadership practice, psychological empowerment, and multicultural competence before and during COVID‐19. Journal of Counseling & Development, 101(2), 193-203.
  18. Kaveh, D., Salajeghe, S., & Sheikhy, A. (2019). Designing and explaining the model of organizational culture in Iran's higher education system and its relationship with psychological empowerment of employees. Journal of New Approaches in Educational Administration, 10(39), 293-314. (Persian)
  19. Khany, R., & Tazik, K. (2016). On the relationship between psychological empowerment, trust, and Iranian EFL teachers’ job satisfaction: The case of secondary school teachers. Journal of Career Assessment, 24(1), 112-129.
  20. Klein, J. (2016). Teacher empowerment, horizontal and vertical organisational learning, and positional mobility in schools. European Journal of Teacher Education, 39(2), 238–252.
  21. Lazarakis, P. (2022). A path forward: Empowering teachers to implement more inclusive special education frameworks in Ontario. University of Toronto (Canada).
  22. Liu, Y., Li, R., Jin, Z., Wu, X., & Wang, W. (2022). Psychological empowerment and professional well-being of Chinese kindergarten teachers: The mediating effect of professional pressure. Journal of Psychology in Africa, 32(1), 7-14.
  23. Llorente-Alonso, M., García-Ael, C., & Topa, G. (2024). A meta-analysis of psychological empowerment: Antecedents, organizational outcomes, and moderating variables. Current Psychology, 43(2), 1759-1784.
  24. López-García, G. D., Granero-Gallegos, A., Carrasco-Poyatos, M., & Burgueño, R. (2023). Detrimental effects of disempowering climates on teaching intention in (physical education) initial teacher education. International Journal of Environmental Research and Public Health, 20(1), 878.
  25. Masue, O. S., & Askvik, (2017). Are school committees a source of empowerment? Insights from Tanzania. International Journal of Public Administration, 40(9), 780–791.
  26. Mathew, J., & Nair, S. (2022). Psychological empowerment and job satisfaction: A meta-analytic review. Vision, 26(4), 431-440.
  27. Menon, S. T. (1999). Psychological empowerment: Definition, measurement, and validation. Canadian Journal of Behavioural Science/Revue canadienne des sciences du Comportement, 31(3), 161.
  28. Morse, J. M., Barrett, M., Mayan, M., Olson, K., & Spiers, J. (2002). Verification strategies for establishing reliability and validity in qualitative research. International Journal of Qualitative Methods, 1(2), 13-22.
  29. Nazari, S., Eidipour, K., & Bakhit, M. (2022). The effect of relationships based on trust and person-job fit on psychological empowerment and Job retention of sports teachers with the mediator role of person-organization fit. Research on Educational Sport, 9(25), 221-240.
  30. Page, N., & Czuba, C. E. (1999). Empowerment: What is it. Journal of Extension, 37(5), 1–5.
  31. Safari, S., Omidi, A., Sajadi, N., & Khabiri, M. (2016). The relationship of psychological empowerment, organizational commitment and organizational citizenship behavior in physical education teachers of iran high schools. Sport Management Journal, 8(1), 1-23. (Persian)
  32. Salsabili, N. (2014) Different interpretations of a national curriculum: A reflection on the Islamic Republic of Iran's Ratified Curriculum. QJOE, 30(2), 63-92. (Persian)
  33. Schermuly, C. C., Creon, L., Gerlach, P., Graßmann, C., & Koch, J. (2022). Leadership styles and psychological empowerment: A meta-analysis. Journal of Leadership & Organizational Studies, 29(1), 73-95.
  34. Shah, T. A., Khattak, M. N., Zolin, R., & Shah, S. Z. A. (2019). Psychological empowerment and employee attitudinal outcomes: The pivotal role of psychological capital. Management Research Review, 42(7), 797-817.
  35. Shahzadeh Teymourlu, H., Khodayari, A., Noorbakhsh, M., & Alidoust Ghahfarokhi, E. (2020). Developing an empowerment model of physical education teachers with emphasis of I.R Iran's 1404 Vision document. Research on Educational Sport, 8(18), 91-112. (Persian)
  36. Spreitzer, G. M. (1995). Psychological empowerment in the workplace: Dimensions, measurement, and validation. Academy of Management Journal, 38(5), 1442-1465.
  37. Theron, C. J. (2010). The impact of psychological empowerment and job satisfaction on organizational commitment amongst employees in a multinational organization (Doctoral dissertation). University of the Western Cape).
  38. Tripathi, N., & Bharadwaja, M. (2020). Empowering leadership and psychological health: The mediating role of psychological empowerment. Employee Responsibilities and Rights Journal, 32(3), 97-121.
  39. Tsang, K. K., Du, Y., & Teng, Y. (2022). Transformational leadership, teacher burnout, and psychological empowerment: A mediation analysis. Social Behavior and Personality: An International Journal, 50(1), 1–11.
  40. Vem, L. J., Ng, S. I., Sambasivan, M., & Maimako, S. S. (2024). Evaluation of psychological empowerment of academics in innovative pedagogical delivery: The role of inclusive leadership and achievement orientation. Management Research Review, 47(2), 261-280.
  41. Wallhead, T., & O'sullivan, M. (2005). Sport education: Physical education for the new millennium? Physical Education and Sport Pedagogy, 10(2), 181-210.
  42. Zheng, Y. (2022). Technological empowerment. In Technological empowerment. Stanford: Stanford University Press.
  43. Zimmerman, M. A. (1995). Psychological empowerment: Issues and illustrations. American Journal of Community Psychology, 23, 581-599.
آمار
تعداد مشاهده مقاله: 2,264
تعداد دریافت فایل اصل مقاله: 131
پژوهشگاه تربیت بدنی و علوم ورزشی
آمار
تعداد نشریات9
تعداد شماره‌ها334
تعداد مقالات4,062
تعداد مشاهده مقاله8,555,729
تعداد دریافت فایل اصل مقاله3,071,711